برای موفقیت در یک کسب و کار، یک پارامتر مهم آشنایی با فرآیند بازاریابی است. به عنوان صاحب یک کسب و کار لازم است بدانیم بازاریابی چیست و تحول بازاریابی از ابتدا تا کنون چه بوده است. تصور کلی (بویژه در شرکتهای داخلی) از بازاریابی، صرفاً تماس تلفنی با مشتریان احتمالی و متقاعد کردن آنها در مورد محصوب ارائه شده است. طبیعتاً این کار فرآیند پر هزینه با بازدهی بسیار کمی میباشد.

بازاریابی چیست

فیلیپ کاتلر بازاریابی را به عنوان ” پاسخگویی به نیازها و خواسته ها از طریق فرآیندی تبادلی ” تعریف میکند. و بعدها این آنرا “فرآیندی اجتماعی و مدیریتی” که در آن افراد و گروه ها از طریق خلق، ارائه و تبادل محصولات با ارزش، خواسته ها و نیازها را برآورده میکنند. یا به بیان انجمن اساتید بازاریابی آمریکا ” اجرای فعالیت در فضای کسب و کار، جهت هدایت جریان کالا/خدمت از تولیدکننده به سمت مشتری” را بعنوان تعریف پایه قرار میدهیم.

تحولات بازاریابی

مفهوم بازاریابی در دوره های مختلف دستخوش تغییرات شده است. دانستن تحولات بازاریابی به مدلسازی بهتر کسب و کار کمک میکند. در ادامه این مطلب سیر تحول بازاریابی را بررسی میکنیم.

عصر تولید: اولین تحول در بازاریابی

در نیمه اول قرن ۲۰ میلادی، همزمان با افزایش مصرف گرایی، در اکثر بازارها همواره تقاضا بیشتر از عرضه بود. در چنین بازاری رقابت پایین، و مشتریان حاضر به خریدن هر محصولی بودند. بنابراین تنها وجه بازاریابی که حائز اهمیت بود، تولید محصول (product) مناسب بود. خودروسازی فورد با تولید یک مدل خودرو تنها با یک رنگ نیمی از بازار ایالات متحده را در دست گرفته بود.

علیرقم گذر از این دوره، میتوان با تولید انحصاری یک محصول (در یک اقتصاد بسته) شرایط را شبیه سازی کرد. در این حالت استراتژی قیمت گذاری، ترویج و … به کنار رفته و میتوان یکه تاز بازار بود.

عصر فروش : تحول بازاریابی پس از جنگ جهانی

با پایان جنگ جهانی دوم، و کاهش تقاضای تسلیحات نظامی، کمپانی ها رو به تولید محصولات عمومی آوردند. افزایش عرضه، و تزلزل بازار پس از جنگ، رقابت را برای شرکت ها شدیدتر شد. یکی از اولین پاسخها در چنین بازاری، تقویت واحد فروش (قدرت چانه زنی فروشنده) بود.

در بازار کنونی، نقش این المان در یک کسب و کار غیر قابل انکار و کاملا حیاتی است. اما اگر تنها استراتژی بازاریابی یک شرکت، تمرکز بر قدرت چانه زنی فروشنده باشد، سهم بسیار کمی از بازار نسیب آن شرکت خواهد شد.

عصر بازاریابی: تحول بازاریابی به سمت مشتری

با رکود بازار در اواخر قرن ۲۰، تمرکز شرکتها، سمت طراحی و تولید محصول مشتری محور رفت. محصولاتی بیشتر مورد توجه بودند که نیاز و رضایت مشتریان را بهتر جلب میکردند. اساساً مشتری مداری، خلاقیت و نوآوری در بازاریابی در این دوره شدت گرفت.

عصر جدید: تکنولوژی و بازاریابی

ظهور اینترنت بار دیگر و شاید بیش از هر اتفاقی دنیای بازاریابی را متحول کرد. شرکتهای کوچک و حتی افراد در این فضا میتوانند محصولات خود را ترویج بدهند و به تمام دنیا عرضه کنند. تمام پارامترهای بازاریابی، دسترسی به مخاطبین، محل (place) ارائه محصول، تحلیل رقبا و …. در این فضا میباشد.
نقش این تکنولوژی به حدی است که زیر شاخه بازاریابی دیجیتال به تنهایی برای موفقیت یک کسب و کار کفایت خواهد کرد. همچنین این فضا برای جایگاه و برندسازی شرکت ها بسیار موثر است.

برای صاحبان کسب و کار

در دنیای بازاریابی تحولات زیادی رخ داده است. با نگاه دقیقتر جریان بازاریابی و در دید بزرگتر کسب و کار از طراحی محصول به سمت مشتری و حتی احساسات مشتری صعود کرده است. در برخی صنایع کماکان میتوان با مدلهای قدیمی تر، کسب و کار سودده داشت. اما لازمه پیشرفت پذیرش تغییر و استفاده از مدلهای دقیق است. نظرات خود را با ما در میان بگذارید.