تفاوت حسابداری بازرگانی و تولیدی در کاربرد آنها نهفته است. مدیریت مالی یک شرکت بازرگانی با یک شرکت تولیدی متفاوت است. بنابراین حسابداری برای آنها نیز سازوکار متفاوتی دارد. در این راهنما از راهکار تجارت بهراد به تفاوت این دو شاخه مهم حسابداری می‌پردازیم. همراه ما باشید.
تعریف شرکت بازرگانی
برای تعریف تفاوت حسابداری بازرگانی و تولیدی، ابتدا باید بدانیم که هر از این شرکت‌ها دقیقاً چه ماهیتی دارند.
شرکت بازرگانی یک نوع شرکت تجاری است که فعالیت اصلی آن خرید و فروش کالا یا ارائه خدمات است. این نوع شرکت یک واحد تجاری مستقل است که محصولات یا خدمات را از تولیدکنندگان یا عرضه‌کنندگان خریداری کرده و آنها را به مشتریان می‌فروشد.
سود شرکت بازرگانی در تأمین کالاهای مورد نیاز مشتریان و ایجاد ارزش برای آنها است. بنابراین شرکت بازرگانی چیزی را تولید نمی‌کند؛ بلکه محصولات و خدمات را از تولیدکنندگان به مصرف‌کنندگان می‌رساند.
شرکت‌های بازرگانی در صنایع مختلفی فعالیت می‌کنند. از جمله: صنایع مواد غذایی، لباس و پوشاک، الکترونیک، لوازم خانگی، خودرو، محصولات دیجیتال، لوازم ورزشی و بسیاری صنایع دیگر. اندازه و مقیاس شرکت‌های بازرگانی نیز می‌تواند متفاوت باشد؛ از شرکت‌های کوچک و خانوادگی تا شرکت‌های بزرگ و چندملیتی.
یک شرکت بازرگانی ممکن است به صورت خصوصی یا دولتی تشکیل شده باشد. این شرکت‌ها در شرایطی می‌توانند در بازار رقابتی موفق شوند که استراتژی‌های تجاری مؤثر، تحلیل بازار، مدیریت مالی، مدیریت زنجیره تأمین و ارتباطات با مشتریان و تأمین‌کنندگان را به کار بگیرند.
تعریف شرکت تولیدی
شرکت تولیدی یا شرکت صنعتی یک نوع شرکت تجاری است که فعالیت اصلی آن «تولید» است. هدف اصلی شرکت تولیدی تأمین نیازهای بازار از طریق تولید و عرضه کالاها است.
شرکت تولیدی به صورت مستقل و به عنوان یک واحد تولیدی عمل می‌کند. فعالیت‌های اصلی شرکت تولیدی شامل تأمین مواد خام، تهیه و استفاده از تجهیزات و نیروهای تولید، مدیریت و کنترل فرآیندهای تولید، کنترل کیفیت، بسته‌بندی و توزیع کالاهای تولیدی است. تحقیق و توسعه، طراحی محصولات، بهبود فرآیندهای تولید و ایجاد نوآوری در صنعت نیز از دیگر موارد مورد تمرکز این شرکت است.
شرکت‌های تولیدی نیز می‌توانند در صنایع و بخش‌های مختلف فعالیت کنند. از جمله: صنایع فلزی، صنعت خودرو، صنایع الکترونیکی، صنایع شیمیایی، صنعت فرآوری غذا، صنایع دارویی، صنایع پلاستیک و… .
این نوع شرکت ممکن است به صورت خصوصی، دولتی یا تعاونی تشکیل شده باشد. تأسیس یک شرکت تولیدی معمولاً نیازمند سرمایه‌گذاری قوی در تأسیسات تولیدی، تجهیزات، منابع انسانی، تکنولوژی و تحقیق و توسعه است.
تفاوت شرکت بازرگانی و تولیدی
همان‌طور که ابتدای مطلب اشاره کردیم، تفاوت حسابداری بازرگانی و تولیدی به تفاوت کاربرد آنها برمی‌گردد. بنابراین بهتر است از تفاوت بین این دو شرکت شروع کنیم.
شرکت تولیدی و شرکت بازرگانی از نظر فعالیت‌های اصلی و نوع عملکرد با هم تفاوت دارند. شرکت تولیدی به طور ویژه در زمینه تولید کالا فعالیت دارد. این در حالی است که فعالیت اصلی شرکت بازرگانی در زمینه خرید و فروش کالاها و خدمات است.
ویژگی‌های شرکت‌های تولیدی به اختصار عبارت‌اند از:
- تولید کالا: تهیه مواد خام و تولید کالاهای نهایی با استفاده از فرآیندهای تولیدی
- مدیریت تولید: مدیریت مواد خام، فرآیندهای تولید، کنترل کیفیت و بسته‌بندی محصولات
- ارتباط با تأمین‌کنندگان: همکاری با تأمین‌کنندگان برای تأمین مواد خام و قطعات مورد نیاز
- عملیات توزیع: توزیع کالاهای تولید شده
ویژگی‌های شرکت‌های بازرگانی نیز به اختصار عبارت‌اند از:
- خرید و فروش کالا: خریداری کالاها از تأمین‌کنندگان و فروش آنها به مشتریان
- مدیریت موجودی: برنامه‌ریزی برای مدیریت موجودی و تأمین کالاهای مورد نیاز
- ارتباط با تأمین‌کنندگان و مشتریان: برقراری ارتباط با تأمین‌کنندگان و مشتریان برای انجام معاملات خرید و فروش
- عملیات توزیع: توزیع کالاهای خریداری‌شده به مصرف‌کنندگان
لازم به ذکر است که بعضی از شرکت‌ها می‌توانند فعالیت‌های تولیدی و بازرگانی را به صورت همزمان انجام دهند و در سراسر زنجیره تأمین کالاها فعالیت داشته باشند.
تفاوت حسابداری بازرگانی و تولیدی
با تعریف تفاوت شرکت بازرگانی و تولیدی، تفاوت بین حسابداری برای این شرکت نیز روشن می‌شود.
«نقطه تمرکز شرکت» وجه تمایز تفاوت بین شرکت بازرگانی و تولیدی است. در حسابداری بازرگانی، بیشتر بر خرید و فروش کالاها و خدمات نظارت داریم. در حالی که در حسابداری تولیدی، بر فعالیت‌های مرتبط با تولید کالاها و فرایندهای تولیدی نظارت می‌کنیم.
در حسابداری بازرگانی، فعالیت‌های اصلی عبارت‌اند از:
- قیمت‌گذاری
- تخفیفات
- حسابداری بدهکاری و بستانکاری
- مانیتورینگ فروش
- گزارش‌دهی مالی مرتبط با فروشگاه‌ها، واحدهای خدماتی و تجاری مد نظر
در حسابداری تولیدی، تمرکز بیشتر بر فعالیت‌های مرتبط با تولید کالاها و مدیریت فرایندهای تولیدی است. فعالیت‌های اصلی این نوع حسابداری نیز شامل موارد زیر است:
- مدیریت موجودی اولیه
- هزینه‌های تولید
- هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم
- محاسبه هزینه واحد تولید
- کنترل کیفیت و تحلیل عملکرد تولیدی
- استهلاک تجهیزات تولید
- تولیدات انباشته
- مواد اولیه
- حسابرسی کارگران
- گزارش‌دهی مالی مرتبط با واحدهای تولیدی
در آخر
تفاوت حسابداری بازرگانی و تولیدی در مهایت چیزی که ارائه میدهند نهفته است. شرکت‌های تولیدی محصول تولید می‌کنند و شرکت‌های بازرگانی آن محصول را به مصرف‌کننده می‌رسانند. یک حسابدار می‌تواند بسته به علاقه و تمایل خود، در یکی از این دو شاخه یا هر دو شروع به فعالیت کند.
از این که تا پایان این مطلب همراه ما بودید سپاسگزاریم. پیشنهاد می‌کنیم که وارد آکادمی «آموزش مالی و حسابداری» راهکار تجارت بهراد شوید تا با مباحث دیگر حوزه حسابداری نیز آشنا شوید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.