مالیات به پولی گفته می شود که طبق قانون توسط مردم برای تأمین مخارج عمومی یک کشور به دولت آن پرداخت می گردد. این مبلغ به اشخاص، مؤسسات و دارایی ها تعلق می گیرد. می توان گفت تعیین مالیات در ازای خدمات اجتماعی، امکانات و منابعی است که افراد یک جامعه از آن بهره می برند. اما معافیت های مالیاتی چیست؟ در ادامه این مطلب با هم خواهیم دید.

مالیات به دو گروه مستقیم و غیر مستقیم تقسیم شده است. اگر پرداخت کننده مالیات یا مؤدی مالیاتی فقط یک نفر باشد به آن مالیات مستقیم می گویند. در غیر این صورت، مالیات غیر مستقیم می باشد. مالیات مستقیم مشمول دارایی و درآمد فرد است. مالیات بر حقوق و درآمد املاک جزء مالیات‌های مستقیم به شمار می روند.

معافیت های مالیاتی به چه مواردی تعلق می گیرد؟

برخی از درآمدها شامل قانون معافیت های مالیاتی می شوند که در این مطلب به طور مفصل درباره آن توضیح خواهیم داد. دولت می تواند طبق قانون اساسی نسبت به بخشش یا تخفیف مالیاتی اقدام نماید. البته این کار منوط به کسب مجوز از سوی مجلس خواهد بود. شاید در نگاه اول، معافیت های مالیاتی برای دولت ضرر آفرین باشد. اما زمانی که این ارفاق مالیاتی با هدف کمک به منابع راهبردی اقتصاد و اجرای اهداف ایدئولوژیک انجام شود، قطعاً بازدهی بیشتری برای آحاد جامعه خواهد داشت. مواردی که مشمول معافیت های مالیاتی هستند عبارتند از :

  • هزینه های درمانی

کلیه مخارجی که صرف درمان فرد، خانواده و افراد تحت تکفل وی شده از درآمدش کسر گشته و مشمول قانون معافیت های مالیاتی برای مؤدی است. اگر درآمد فردی در یک ماه حدود ۵ میلیون تومان باشد که سه میلیون از آن را برای درمان خود و خانواده‌اش هزینه کند. دیگر نیازی به پرداخت مالیات ندارد. بدین شکل که مبلغ درمانی از میزان درآمدش کسر شده و الباقی آن تحت عنوان درآمد، تعیین می شود. در نتیجه طبق نظر اداره مالیات مبلغ دو میلیون تومان کمتر از سقف حقوق ماهیانه بوده و مشمول قوانین معافیت های مالیاتی خواهد شد.

افراد مبتلا به بیماری های خاص و صعب العلاج، معلولان، هزینه های توانبخشی و مراقبت، بیمه درمان شخص و افراد تحت پوشش او نیز در همین فهرست قرار می گیرند. طبق قانون مالیاتی ماده ۱۳۶ کلیه وجوه مرتبط با بیمه عمر و زندگی که توسط قراردادهای مؤسسات بیمه به فرد پرداخت می گردد به دلیل ماهیت سپرده گذاری آن از مالیات معاف خواهند بود.

  • مهریه و جهیزیه

چنانچه بانویی قصد مطالبه مهریه یا جهیزیه را از همسرش داشته باشد، این موارد در زمره معافیت های مالیاتی قرار می گیرد.

  • اختراع‌ها و اکتشافات

مکتشفان و مخترعین برای هرگونه درآمد حاصل از اکتشاف و اختراع خود، مشمول قانون معافیت های مالیاتی می شوند.

  • انواع سپرده، سود و جوایز بانکی

پس انداز کارمندان، کارگران و سپرده های مرتبط با کسور بازنشستگی، سود سپرده های گوناگون بانک ها و مؤسسات مجاز ایرانی، جایزه های تعلق گرفته به حساب های پس انداز، اسناد خزانه و اوراق قرضه دولتی، سود حاصل از معاملات متقابل بانک های ایرانی با بانک های خارجی به خاطر سپرده ثابت و اضافه برداشت های آن از پرداخت مالیات معاف هستند.

  • فعالیت های دامپروری، کشاورزی، ایرانگردی، جهانگردی و …

در بخش روستایی و عشایری، هرگونه در آمد حاصل از دامداری، پرورش ماهی، صیادی و ماهیگیری، زنبور عسل، پرورش طیور، کشاورزی، جنگل ها و مراتع، نخل ها از زمان شروع به کار از قانون معافیت های مالیاتی بهره‌مند می شوند. درواقع براساس قانون های مالیات مستقیم ماده ۱۳۳، صندوق تعاونی های روستایی و عشایری، کارمندی، کارگری، دانش آموزان و دانشجویان، کارگاه‌های فرش دستباف، صنایع دستی، اتحادیه های تولیدی و اصناف، ملزم به پرداخت مالیات نیستند. البته شرکت‌های تعاونی مصرف و مسکن، سهامی عام، تعاونی‌های متعارف با توجه به نوع درآمدشان از تخفیف ۲۵ درصدی مالیات برخوردار می شوند.

تمامی مؤسسات غیرتجاری، فرهنگی و هنری که براساس برگزاری دوره‌های آموزشی، سمینارها، انتشار کتاب و نشریه‌های دوره‌ای و … کسب درآمد دارند با توجه به ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم معاف هستند. همچنین ۵۰ درصد از معافیت های مالیاتی شامل حال اشخاص حقوقی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه ایرانگردی و جهانگردی می گردد.

  • مدارس و مراکز تعلیمی

کلیه درآمدهای مربوط به بخش آموزش، تعلیم و تربیت در مقاطع ابتدایی، راهنمایی، دانشگاه‌ها، آموزشگا‌ها و مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای، مدارس و مراکز آموزش عالی غیر انتفاعی، مهدهای کودک در منطقه‌های روستایی و محروم، سازمان‌ها یا مؤسسات نگهداری از معلولین، باشگاه‌ها و مؤسسه‌های ورزشی با مجوز سازمان تربیت بدنی شامل معافیت‌های مالیاتی می شوند.

  • درآمد حاصل از اجاره ملک

قانون معافیت‌های مالیاتی به محل سکونت همسر، فرزند، پدر و مادر، افراد تحت تکلف مالک اجاری تعلق می گیرد. چنانچه اسناد و مدارکی دال بر پرداخت اجاره وجود داشته باشد مشمول مالیات بر درآمد اجاره خواهند شد.

  • صادرات

تمام کالاهای غیر نفتی، محصولات کشاورزی، صادرات خدمات و درآمدهای حاصل از آن طبق قانون ماده ۱۴۱ مالیات های مستقیم از پرداخت وجوه مالیاتی معاف می‌باشند. لازم به ذکر است که ۲۰ درصد از درآمد صادرات مواد خام شامل مالیات با نرخ صفر می‌شود.

  • بیمارستان‌ ها، هتل ها و مراکز اقامتی

درآمدهایی که از ارائه خدمات به مراجعین در هتل، اقامتگاه‌ها و بیمارستان‌ها به دست می‌آید با کسب مجوز و پروانه بهره‌برداری براساس ماده ۱۳۲ قانون از زمان شروع فعالیت تا ۵ سال و در مناطق محروم و کم توسعه یافته به مدت ۱۰ سال مشمول معافیت‌های مالیاتی هستند.

  • بنگاه تولیدی و بورس

افرادی که بتوانند با عقود مشارکتی، آورده نقدی شان را برای تأمین مالی پروژه، طرح و سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی فراهم کنند. طبق قانون مالیات‌های مستقیم ماده ۱۳۸ برابر با حداقل سود مورد انتظار مصوب شورای پول و اعتبار، مشمول معافیت های مالیاتی خواهند شد.

موارد تأییدی سازمان بورس، طبق قانون مالیات مستقیم ماده ۱۴۳ از زمان پذیرش تا قبل از حذف شدن در بازار یا بورس ملزم به پرداخت مالیات هستند:

  • ۱۰ درصد از درآمد فروش کالاهای بورسی پذیرفته شده.
  • ۵ درصد از سهام معامله شده شرکت‌ها در بازار داخلی و خارجی.
  • ۱۰ درصد از سهام شرکت‌هایی تأیید شده در بورس داخلی یا خارجی.

یکی از حساس‌ترین موضوعات در امر حسابداری انتخاب نرم‌افزار حسابداری است و در واقع نتیجه همه فعالیت‌های مالی شرکت‌ها به گزارشاتی ختم می‌شود که در این نرم‌افزارها ثبت می‌شوند. در این مقاله از راهکار تجارت بهراد قصد داریم تا سه نمونه از انواع نرم‌افزار حسابداری را به طور کامل نقد و بررسی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

انواع نرم‌افزار حسابداری

نرم‌افزار Xero

نرم‌افزار Xero یکی از انواع نرم‌افزار حسابداری تحت وب (آنلاین) است که در سال ۲۰۰۶ تأسیس شد. Xero از نمونه‌های خارجی نرم‌افزار حسابداری است که برای مشاغل کوچک و در حال رشد طراحی شده و به کسب و کارها کمک می‌کند تا در کمترین زمان، امور مالی و حسابداری خود را بررسی کنند و در جهت رشد شغلی خود گامی بردارند. با استفاده از نرم‌افزار Xero می‌توانید فاکتورهای پرداخت نشده خود را بررسی و مدیریت کنید، به مانده حساب بانکی خود نگاهی بیندازید، سود و زیان کسب و کارتان را محاسبه کنید، صورت‌‌حساب‌های پرداختی را پیگیری کنید، معاملات بانکی را بصورت خودکار وارد و کدگذاری کنید. این نرم‌افزار حسابداری دارای امکانات بسیاری است که تنها در کشور انگلستان قابلیت اجرا داشته و در کشور ما پشتیبانی نمی‌شود. اما می‌تواند الگوی خوبی برای امکانات یک نرم افزار حسابداری باشد.

نقاط قوت:

  • نمایش سود
  • اطلاعات نموداری
  • گزارش فصلی خرید و فروش
  • گزارش دفاتر و دارایی

نقاط ضعف:

  • از مزایای زیر پشتیبانی نمی‌کند:
  • مدیریت انبار
  • سطح دسترسی برای کاربران
  • نمایش اشخاص با ریز کالاها و چک‌ها
  • تبدیل سندهای موقت به دائم و بالعکس
  • ثبت هزینه در مغایرت گیری از بانک
  • اعلام سررسید اتوماتیک
  • مهلت تسویه فاکتورها، چاپ و تولید بارکد
  • سیستم بایگانی اسناد و دبیرخانه، و سیستم چند ارزی
  • ثبت قراردادهای کار و مدیریت حقوق کارمندان
  • اتصال به دستگاه‌های ساعت حضور و غیاب
  • تعریف چند صندوق
  • ثبت اطلاعات بارنامه‌ها و اتصال به ترازو

نرم‌افزار سپیدار

یکی از محبوب‌ترین انواع نرم‌افزار حسابداری، در کشور ما نرم‌افزار سپیدار است و به این منظور طراحی شده است که مدیریت مشاغل کوچک را چابک‌تر و به اهداف خود برساند. این محصول تمامی نیازهای یک حسابدار را برآورده کرده و تمامی زیرشاخه های حسابداری را شامل می‌گردد. این نرم‌افزار در گزارش‌گیری‌ها تمامی نیازهای لازم در حسابرسی و مدیریت مالی را فراهم می‌کند و امکان ساخت هر گونه گزارشی را که حسابدار بخواهد انجام می‌دهد. همچنین با گزینه‌های چند زبانه و چند ارزی، شما قادر به همکاری با شرکت‌ها و شرکای خارجی هستید. سیستم سپیدار شامل حسابداری و امور مالی، پرداخت‌ها، مدیریت تأمین کنندگان، مدیریت انبارها، فروش و مشتریان است.

  • امکانات سیستم حسابداری:

۱. صدور سند کل به صورت روزانه و ماهانه

۲. تهیه دفتر روزنامه و دفتر کل

۴. تهیه صور‌ت‌های مالی تراز نامه سود و زیان

۵. تجزیه سنی بدهکاران

۶. کدینگ پیش فرض حسابداری شامل: الف) تولید ب) بازگانی ج) خدماتی د) پیمانکاری

الف) امکانات موجود در حسابداری تولیدی

– امکان تهیه گزارش و پرونده ارزش افزوده برای هر پروژه.

– پرداخت‌های پروژه را به طور جداگانه برای هر قرارداد مدیریت کنید.

– پیشرفت پروژه‌های پیمانکاری خود را تخمین بزنید.

– ضمانت‌های کنترل، پیش پرداخت‌ها، پرداخت‌های جزئی و مواد مربوط به هرگونه قرارداد.

– محاسبه جداگانه سود و زیان پروژه  برای هر قرارداد

ب) امکانات موجود در حسابداری بازرگانی

– گزینه‌های اعتبارسنجی مشتری و پیگیری فاکتورهای پرداخت نشده را خواهید داشت.

– برای هر محصول می‌توانید گزارشی از سود و زیان فروش تهیه کنید.

– شما می توانید محصولات و کالاها را با ارزهای مختلف خریداری و بفروشید.

– همچنین میتوانید از نقطه سفارش مجدد محصولات خود آگاه شوید.

ج) امکانات موجود در حسابداری خدماتی

– حساب‌های بانکی و وجوه خود را با ارزهای مختلف کنترل کنید.

– به شما فاکتور خدمات و فاکتورهای مربوطه ارائه می‌شود.

– به راحتی صورت‌های مالی و سازش‌های بانکی را تهیه کنید.

– حساب‌های مشتری خود را به راحتی و با دقت مدیریت و نگهداری کنید.

د) امکانات موجود در حسابداری پیمانکاری

– به سادگی هزینه‌های محصولات نهایی را برای هر مشتری محاسبه کرده و سفارش دهید.

– روند تولید را از ابتدا تا انتها مدیریت کنید.

– می‌توانید فرایندهای تولید را بهبود بخشید و از هدر رفتن منابع خود جلوگیری کنید.

  • امکانات سیستم انبار:

۱. امکانات ثبت رسید انبار به انوع خرید، تولید و…

۲. ثبت حواله خروج انبار در انواع فروش، معرف، انتقال بین انبار، ضایعات و…

۳. تعیین دسترسی تعدادی و ریالی انبار

  • امکانات سیستم فروش:

۱. صدور یک فاکتور فروش برای چندین حواله ارسالی

۲. تعریف قیمت‌های مختلف برای یک کالا

۳. تهیه فایل خرید و فروش فصلی و ارزش افزوده

۴. تهیه رأس فاکتورهای فروش

  • امکانات سیستم حقوق و دستمزد:

۱. تهیه دیسکت بیمه و مالیات حقوق پرداخت بانک بدون داشتن نیاز به برنامه‌های واسط

۲. خواندن اطلاعات از دستگاه ساعت زن

۳. امکان تعاریف فرمول‌های پیچیده حقوق و دستمزد

نرم‌افزار اکسل

اکسل نیز یکی از انواع نرم‌افزار حسابداری محسوب می‌شود که توسط مدیران مالی مشاغل کوچک استفاده می‌شود. مشاغل کوچک‌تر در مقایسه با شرکت‌های اقتصادی بزرگ تمایل به داشتن و استفاده کمتر از داده‌های مالی دارند و اکسل به این مشاغل اجازه می‌دهد تا روی کارهای اساسی حسابداری مانند برنامه ریزی بودجه و پیش‌بینی تمرکز کنند.

مزایای استفاده از اکسل

۱. مقایسه مجموعه داده‌ها:

برای محاسبه حجم جریان وجوه نقد در یک دوره معین به مقایسه مجموعه داده‌های مالی مانند کل حساب‌های قابل پرداخت در مقابل دریافتنی کمک می‌کند. همچنین می‌توانید مشتریان را براساس اموقعیت مکانی یا خرید به گروه‌های مختلف تقسیم کنید تا ببینید کدام گروه‌ها بیشترین درآمد کسب و کار شما را دارند.

۲. ورود خودکار داده‌ها:

ماکروهای اکسل به خودکار کردن کارهای تکراری ورود داده های مالی کمک می کنند.به عنوان مثال، می‌توانید برای صادرات داده‌های مربوط به فاکتور از یک پرونده CSV، ماکرو ایجاد کرده و الگوی مدیریت فاکتور مربوطه را در صفحه اکسل خود پر کنید.

انواع کاربرد نرم‌افزار اکسل در حسابداری

– لیست کردن رویدادهای مالی به صورت فایل‌های جداگانه

– ایجاد نمودارها و گراف‌ها بر اساس داده‌ها

– طبقه‌بندی و مرتب کردن داده‌ها با عناوین دلخواه

– تهیه و تنظیم انواع گزارشات مالی مانند ترازنامه، سود و زیان و جریان وجوه نقد

– ایجاد نرم‌افزارهای متنوع جهت گزارش‌گیری

– ایجاد داشبوردهای مدیریتی و گزارش‌های تحلیلی و مقایسه‌ای مانند پیگیری فروش به صورت ماهانه برای هر مشتری

– انجام محاسبات شخصی مثل محاسبه‌ ماهیانه‌ شارژ شرکت، ساختمان مسکونی وغیره

– تنظیم جداولی مانند لیست حقوق و دستمزد و استهلاک و غیره

– کنترل انبار و شمارش موجودی کالا

– تنظیم کاربرگ‌های مهم حسابرسی

– محاسبه‌ هزینه‌ها و نحوه‌ تخصیص آن‌ها

– گزارش وضعیت پیشرفت پروژه، منابع و غیره.

– تنظیم صورت مغایرت‌های بانکی

کلام آخر

از آنجایی که سوابق حسابداری و مالی، مرکز و به اصطلاح قلب هر کسب و کاری محسوب می‌شود، انتخاب یکی از انواع نرم‌افزار حسابداری برای حسابدار از اهمیت زیادی برخوردار است. از بین نمونه‌های خارجی و ایرانی معرفی شده، نرم‌افزار سپیدار بسیار جامع بوده و تمامی شاخه‌های حسابداری را در بر‌می‌گیرد. با استفاده از این نرم‌افزار حسابدار از به دنبال برنامه‌های مکمل بودن، بی‌نیاز می‌شود و می‌تواند تمامی دیتاهای وارد شده در زیرشاخه‌های مختلف را به یکدیگر ارتباط دهد ودر صورت نیاز هر کدام از زیرشاخه‌ها را فعال یا غیرفعال کند. در صورتی که در نمونه‌های دیگر این امکانات وجود نداشته و برخی از آن‌ها در کشور ما پشتیبانی نمی‌شوند

برای صدور هر فاکتوری که رسمی و قانونی باشد درج برخی اطلاعات برای به تأیید رسیدن از سوی اداره دارایی مهم است. در این مطلب از مجله راهکار تجارت بهراد ابتدا شما را با انواع فاکتور رسمی آشنا نموده و سپس به بررسی این اطلاعات مهم می‌پردازیم.

تعریف فاکتور رسمی

در علوم حسابداری فاکتورهای رسمی که با نام فاکتور فروش نیز آن را می‌شناسند، سندی است که در ازای انجام دادن معامله‌ای و درخواست برای پرداخت هزینه محصول خریداری شده و یا خدماتی که توسط یک شرکت تجاری برای شخص و یا سازمانی ارائه شده است، صادر می‌شود. صدور فاکتورها قسمت مهمی از هر تجارت را تشکیل می‌دهند. شما با استفاده از فاکتورها می‌توانید حساب‌های خود را پیگیری کنید. این فاکتورها اگر به درستی ثبت شوند، باعث به وجود آمدن روابط طولانی و قابل اعتماد بین خریدار و فروشنده می‌شود. شما همچنین می‌توانید برای آنکه فاکتورها جنبه قانونی داشته باشند آن‌ها را در اداره دارایی ثبت کنید.

در واقع فاکتور رسمی فروش همان چیزی است که شما دقیقاً پس از دریافت محصول، و قبل از پرداخت هزینه، برای مشتری خود ارسال می‌کنید. حکم این فاکتورها این است که به مشتری شما اطلاع دهد که چقدر باید به شما پرداخت کند و شرایط پرداخت به چه صورت خواهد بود (اقساط، نقد، چک و …). از آنجایی که انواع فاکتور رسمی نشان دهنده بخشی از درآمد شما برای فروش کالا و ارائه خدمات است، نیاز است که برای تهیه انواع گزارشات و صورت‌های مالی به صورت دقیق ثبت شوند. برای مطالعه درباره نحوه ثبت حسابداری هزینه در نرم افزار سپیدار + نمونه سند کلیک کنید.

انواع فاکتور رسمی (فروش)

امروزه انواع مختلفی از فاکتورهای فروش وجود دارد. فاکتورهای فروشگاهی، فاکتورهای غیررسمی، فاکتورهای انبار، فاکتورهای نمایشی و … برخی از انواع فاکتور فروش هستند که با توجه به عملکردشان در دسته فاکتور رسمی و غیررسمی قرار می‌گیرند. با توجه به این مطلب، بهتر است ابتدا تفاوت انواع فاکتور رسمی و غیررسمی را باهم بررسی کنیم:

تفاوت‌ فاکتور رسمی و غیررسمی

فاکتور‌های رسمی و غیررسمی دارای تفاوت‌های بسیار اساسی با یکدیگر هستند. فاکتورهای رسمی دارای فرمت و عناوین خاصی هستند که حتماً باید در آن ذکر شود تا مورد تأیید دارایی باشد و در ادامه بیشتر راجع به آن صحبت خواهیم کرد، اما فاکتورهای غیررسمی هیچ کدام از این فرمت‌ها را ندارند و تنها برای اطلاع خریدار صادر می‌شوند. فاکتورهایی که توسط فروشگاه‌ها برای اطلاع مشتریان از هزینه کالاها و تخفیفات صادر می‌شود و همچنین فاکتورهای شخصی و فاکتورهای انبار و … از نمونه‌‌ فاکتورهای غیررسمی هستند.

ویژگی‌های فاکتورهای رسمی

از آنجایی که انواع فاکتور رسمی به عنوان یک سند مالی مهم  بشمار می‌روند، بایستی برای آنکه مورد تأیید دارای باشند در نحوه صدورشان به ویژگی‌های مهمی توجه داشت. در واقع هر نوع فاکتوری که دارای ویژگی‌های زیر باشند مورد تأیید دارایی خواهد بود و برای مالیات بر ارزش افزوده از آن‌ها استفاده می‌شود:

۱. دارا بودن شماره سریال

شماره سریال، یکی از مهمترین مشخصاتی است که انواع فاکتور رسمی مورد تأیید دارایی باید حتماً آن را داشته باشد. شماره سریال باید منحصر به همان فاکتور باشد تا از دیگر فاکتورهای صادره یک مجموعه متمایز شود و هنگام دسته‌بندی آنها نیز دچار مشکل نشوید. شماره سریال می‌تواند شامل حروف و اعداد باشد. همچنین در کنار این موارد، توصیه می‌کنیم از فاکتورهایی استفاده کنید که شماره سریال به صورت برجسته و با رنگ متمایزی مانند رنگ قرمز در بالای آن درج شده باشد.

نکته/ اگر می‌خواهید که فاکتورتان قابل استناد برای اداره امور مالیاتی و دارایی باشد، بایستی از نوشتن شماره سریال به صورت دستی خودداری کنید زیرا این نوع فاکتورها حالت رسمی ندارند.

۲. درج اطلاعات خریدار و فروشنده

برای مورد تأیید بودن فاکتورها در اداره دارایی بهتر است که ریز به ریز برخی از اطلاعات حتماً درج شوند و هم از سمت خریدار و هم از سمت فروشنده به طور کامل ثبت شوند. این اطلاعات عبارتند از: کد اقتصادی، آدرس، شماره ثبت، کد پستی، کد ملی، مشخصات هویتی، اطلاعات تماس و …

۳. محاسبه مالیات، عوارض و تخفیف‌ها

یکی دیگر از مشخصات مهمی که باید در  فاکتورهای رسمی درج شود مالیات، عوارض و تخفیفات است. علاوه بر اینکه در صدور یک فاکتور فروش باید تعداد دقیق و قیمت کالا و خدمات ارائه شده ذکر شود، موارد مهمی چون تخفیف‌های داده شده، مالیات و عوارض بر ارزش افزوده نیز درج شده و در قیمت نهایی محاسبه شود.

نکته/ باید توجه داشته باشید که قبل از اعمال تخفیف، نباید مالیات و عوارض محاسبه شود. برای محاسبه مالیات باید بعد از آنکه میزان تخفیف از مبلغ اصلی کالا و خدمات کسر شد، اقدام کنید.

۴. ذکر شرایط و نحوه پرداخت

برای آنکه یک فاکتور مورد تأیید دارایی باشد، باید شرایط و نحوه پرداخت که مورد توافق خریدار و فروشنده است در آن ذکر شود. این شرایط اغلب در مورد زمان پرداخت هزینه و کالا‌ها است. نکته مهم بعدی نحوه پرداخت است. فروشنده می‌تواند روش‌های مختلف پرداخت هزینه کالا و خدمات را در فاکتور ذکر کند و شماره حساب بانکی یا کارت اعتباری خود را هم در آن بیاورد. اگر کسب و کاری در زمینه ارائه خدمات و کالا به خارج از کشور هم فعالیت دارد و فاکتور برای مشتری خارجی صادر می‌شود، شماره حساب بین المللی را می‌تواند در این سند مهم مالی ذکر کند.

نکات تکمیلی

برای اینکه انواع فاکتور رسمی دارای جنبه قانونی باشند:

– نباید هیچگونه خط خوردگی داشته باشند.

– وجود مهر و امضاء فروشنده کالا و یا خدمات و خریدار در فاکتور

– اگر فاکتور رسمی با استفاده از پرینتر و چاپگر چاپ می‌شود باید از کاغذ تحریر ۸۰ گرمی استفاده کرد. اما اگر از به صورت دستی صدور فاکتور رسمی انجام می‌شود بهتر است تا از کاغذ ۶۰ گرمی استفاده شود.

– فاکتوری مورد تأیید اداره امور  دارایی است که به تأیید این اداره رسیده باشد و مهر و امضای مربوطه را داشته باشد. برای تهیه این نوع فاکتورها لازم است تا تمامی مالیات‌های واحد تجاری پرداخته و سپس تأییدیه لازم از اداره امور دارایی گرفته شده باشد.

در قوانین بیمه، بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار تعهداتی وجود دارد که آن‌ها را ملزم به انجام وظایف خود می‌کند و هرگاه هرکدام از طرفین قرارداد به وظیفه خود عمل نکند، اگر این کار را از عمد انجام داده باشد باعث باطل شدن قرارداد و اگر غیرعمد انجام داده باشد باعث فسخ آن می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با تعهدات بیمه‌گر و بیمه‌گذار آشنا کنیم.

تعریف اصطلاحات بیمه‌گر، بیمه‌گذار و مورد بیمه

بیمه‌گر

شخصی است حقوقی که در مقابل دریافت حق بیمه از بیمه‌گذار متعهد می‌شود که در صورت بروز حادثه‌ای خسارت را جبران کرده و یا وجه معینی را پرداخت کند.

طبق ماده ۳۱  قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری: عملیات بیمه در ایران بوسیله شرکت‌های سهامی عام ایرانی که کلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت قانون، طبق قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهد گرفت.

بیمه‌گذار

شخصی حقیقی و یا حقوقی است که طرف تعهد بیمه‌گر بوده و با پرداخت حق بیمه جان، مال و مسئولیت خود و یا شخص معینی را تحت پوشش بیمه قرار می‌دهد.

طبق ماده ۵ قانون بیمه: بیمه‌گذار ممکن است اصیل باشد یا به یکی از عناوین قانونی، نمایندگی صاحب مال یا شخص ذینفع را داشته یا مسئولیت حفظ آن را از طرف صاحب مال داشته باشد.

مورد بیمه

مورد بیمه می‌تواند شخص، شیء و یا مسئولیت باشد:

الف) چنانچه مورد بیمه شخص باشد بیمه‌گر در مقابل فوت، حیات، بیماری، از کار افتادگی، نقص عضو بیمه شده متعهد خواهد بود. به این نوع بیمه، بیمه اشخاص گفته می‌شود.

ب) چنانچه مورد بیمه شیء باشد بیمه‌گر در مقابل خسارت وارد به آن شیء متعهد خواهد بود. مانند آتش‌سوزی اموال منقول و غیرمنقول، بیمه حمل و نقل کالا، هواپیما و کشتی، بیمه اتومبیل و بیمه مرگ‌و‌میر حیوانات. به این نوع بیمه، بیمه اشیاء گفته می‌شود.

پ)‌ اما چنانچه مورد بیمه شخص و یا شیء نباشد، مسئولیت بیمه‌گذار برعهده فرد دیگری خواهد بود که در این صورت بیمه‌گر متعهد است چنانچه در نتیجه‌ حادثه‌ای که بیمه‌گذار مسئول آن باشد به دیگری خسارت وارد شود، خسارت آن شخص را جبران کند. مانند بیمه مسئولیت اتومبیل، بیمه مسئولیت کارفرما در مقابل کارگران، بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان و داروسازان، بیمه مسئولیت مالک در مقابل مستأجر. به این نوع بیمه، بیمه مسئولیت گفته می‌شود.

تعهدات بیمه گر

تعهدات بیمه‌گر نسبت به بیمه‌گذار

بیمه‌گر در مقابل بیمه‌گذار متعهد است که اقدامات زیر را انجام دهد:

۱. خسارت به صورت کامل و در اسرع وقت پرداخت شود

یکی از مهم‌ترین تعهدات بیمه‌گر که معمولاً بیمه برای آن صادر می‌شود، پرداخت سریع و کامل خسارت به بیمه‌گذاری است که زیان دیده.

همانطور که در ماده ۱۹ قانون بیمه آماده است: تعهد بیمه‌گر در پرداخت خسارت در واقع عبارت است از تفاوت مال بیمه شده بلافاصله قبل و بعد از وقوع حادثه. منظور از تفاوت مال بلافاصله قبل و بعد از وقوع حادثه، این است که بیمه‌گذار از حادثه نفعی نبرد و در حالتی بهتر از گذشته قرار نگیرد. در واقع بیمه نامه نباید به گونه‌ای باشد که باعث منفعت و یا سودآوری شود، بلکه باید فقط خسارت را جبران کند.

۲. اسرار بیمه‌گذار حفظ شود

در هنگام بستن قرارداد بیمه، بیمه‌گذار اطلاعاتی را در اختیار بیمه‌گر قرار می‌دهد که ممکن است این اطلاعات جزو اسرار کار و زندگی او باشد و بیمه‌گر موظف است که این اطلاعات را نزد خود حفظ کند و در اختیار افراد دیگر قرار ندهد. برای مثال بیمه‌گر نباید اطلاعات مالی بیمه‌گذاران را برای تعیین مالیات در اختیار مأموران دولتی قرار دهد.

۳. بیمه‌گذار نسبت به وظایفش آگاه شود

یکی دیگر از تعهدات بیمه‌گر آن است که باید برای آنکه هیچگونه حق و حقوقی از بیمه‌گذار ضایع نشود، او را با تمام مسئولیتی که در مقابل بروز حادثه و تمام مدتی که بیمه‌نامه اعتبار دارد در هنگام بستن قرارداد بیمه آشنا کند. به عنوان مثال بیمه‌گذار موظف است حداکثر تا ۵ روز پس از بروز حادثه آن را به اطلاع بیمه‌گر برساند، و این وظیفه بیمه‌گر است که هنگام قرار داد بیمه این مورد و همچنین سایر موارد دیگر را به او اطلاع دهد.

۴. قید عواملی که باعث از بین رفتن حق و حقوق بیمه‌گذارمی‌شود

این عوامل بایستی به طور واضح در قرارداد قید شود تا در آینده مشکلی برای بیمه‌گذار رخ ندهد.

۵. سایر عواملی که براساس قانون برعهده طرفین معامله است.

تعهدات بیمه‌گذار نسبت به بیمه‌گر

۱. کیفیت خطر مورد بیمه را به طور دقیق اعلام کند

بیمه‌گذار وظیفه دارد در هنگام بستن قرار داد بیمه اطلاعت خودش را در مورد کیفیت خطر بیمه شده به طور دقیق در اختیار بیمه‌گر قرار دهد در غیر اینصورت ۲ حالت رخ می‌دهد:

الف) کتمان یا اعلام نادرست عمدی بیمه‌گذار

ب) کتمان یا اعلام نادرست غیرعمدی بیمه‌گذار

بنابراین اگر بیمه‌گذار چه به صورت عمد و چه غیر عمد اطلاعات صحیحی را در اختیار بیمه‌گر قرار ندهد و یا آن را کتمان کند با او طبق ماده ۱۲ و ۱۳ قانون بیمه برخورد خواهد شد.

۲. حق بیمه را به موقع پرداخت کند

طبق قانون بیمه پرداخت بیمه به منزله رسمیت یافتن قرارداد بیمه است نه صدور آن. بنابراین بیمه‌گذار بایستی پس از بستن قرارداد بیمه با بیمه‌گر و یا قبل از بروز حادثه حق بیمه خود را پرداخت کند، در غیراینصورت جبران خسارت در اثر حادثه شامل او نخواهد شد.

۳. از مورد بیمه واقع شده، حفاظت کند

طبق قانون، هزینه پیشگیری از خطر و حادثه برعهده بیمه‌گذار و هزینه جلوگیری از توسعه خسارت از تعهدات بیمه‌گر است.

۴. اعلام تشدید خطر

تشدید خطر می‌تواند یا از سوی خود بیمه‌گذار باشد و یا در نتیجه عمل شخص سوم. در هر دو صورت بیمه‌گر می‌تواند پس از اطلاع به بیمه‌گذار حق بیمه اضافی خود را ادامه دهد و یا آن را فسخ کند.

۵. حادثه‌ای که باعث خسارت می‌شود را به موقع اعلام کند

طبق ماده ۱۵ قانون بیمه، بیمه‌گذار موظف است تا ۵ روز پس از وقوع حادثه آن را به بیمه‌گر اطلاع دهد، در غیراینصورت بیمه‌گر هیچگونه تعهدی در قبال آن نخواهد داشت.

همیشه در یک واحد اقتصادی لازم است که تمامی اسناد و رویدادهای مالی ثبت شود تا از عواملی چون تغییر، تحریف و یا گم شدن این اطلاعات و اسناد جلوگیری شود. برای آشنایی بیشتر با انواع ثبت‌های حسابداری پیشنهاد می‌کنیم که در این مقاله از شرکت راهکار تجارت بهراد با ما همراه باشید.

انواع ثبت‌های حسابداری

به طور کلی در حسابداری ۶ نوع ثبت اصلی تعریف می‌شود که هرکدام از آن‌ها حسابداری‌ مخصوص به خود را دارند و عبارتند از:

– ثبت‌ حسابداری شرکت‌های خدماتی

– ثبت حسابداری شرکت‌های بازرگانی

– ثبت حسابداری شرکت‌های تولیدی و صنعتی

– ثبت حسابداری شرکت‌های پیمانکاری

–  ثبت حسابداری شرکت‌های دولتی

– ثبت حسابداری شرکت‌های وارد کننده یا اعتبارات اسنادی

در ادامه ۶ ثبت اصلی و پرکاربرد این شرکت‌ها را بررسی می‌کنیم.

۱. ثبت حسابداری سند خرید و فروش

یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع ثبت‌های حسابداری، ثبت اسناد و معاملات مالی در خرید و فروش است که براساس میزان تأثیری که برروی معادلات حسابداری می‌گذارند تحلیل می‌شوند. اسناد خرید و فروش معمولاً در شرکت‌های بازرگانی که خرید و فروش زیادی در آن انجام می‌شود وجود دارد.

حساب‌های مربوط به اسناد خرید و فروش:

  • حساب خرید

از این نوع حساب برای زمانی که کالایی به قصد فروش خریداری می‌شود استفاده می‌‌کنیم. به یاد داشته باشید که ماهیت این حساب بدهکار بود و همیشه در ثبت سند حساب نیز بدهکار است.

  • حساب برگشت از خرید و تخفیفات

وقتی کالای خریداری شده را مرجوع می‌کنیم از این نوع حساب استفاده می‌کنیم. ماهیت این حساب بستانکار بوده و همیشه در سند حساب‌ها بستانکار می‌شود.

  • حساب فروش

از این نوع حساب برای زمانی که کالای خریداری شده را به فروش می‌رسانیم استفاده می‌کنیم. ماهیت این حساب بستانکار بوده و در سند حساب‌ها نیز همیشه بستانکار می‌شود.

  • حساب برگشت از فروش و تخفیفات

وقتی کالای به فروش رسیده مرجوع می‌شود و یا از فروشنده تخفیف گرفته می‌شود از این نوع حساب استفاده می‌کنیم. ماهیت این حساب بدهکار بوده و در سند حساب‌ها نیز همیشه بدهکار ثبت می‌شود.

۲. ثبت حسابداری حقوق و دستمزد

ثبت حسابداری حقوق و دستمزد یکی از مهم‌ترین بخش‌های انواع ثبت‌های حسابداری است که در هر شرکتی و واحد اقتصادی‌ آن بایستی اطلاعاتی در آن مورد وجود داشته باشد.

حساب‌های مربوط به حقوق و دستمزد:

  • حقوق پایه

حقوق پایه میزان حداقل حقوقی است که به هر کارگر تعلق دارد و هرسال طبق بخش نامه‌های ابلاغی از طرف وزارت کار به شرکت‌ها داده می‌شود.

  • اضافه کاری

به تعداد ساعاتی که کارگر به صورت اضافه از ساعت کاری به کار مشغول است اضافه کاری گفته شده و طبق رعایت موازینی که از سوی وزارت کار داده می‌شود بایستی برای محاسبه آن هر ساعت کار عادی در ۱/۴ ضرب شود.

  • حق مسکن

یکی از مزایای اجباری که از طرف شرکت‌ها باید به کارگر داده شود حق مسکن بوده و کارفرما بایستی علاوه بر حقوق آن را ماهیانه پرداخت کند.

  • حق بن و خوارو بار

حق بن و خوارو بار نیز مانند مسکن اجباری بوده و کارفرما بایستی آن را هر ماه علاوه بر حقوق به کارگر پرداخت کند.

  • حق اولاد

طبق قانون کار باید برای هر اولاد به میزان ۳ برابر حقوق پایه حق اولاد به کارگر تعلق بگیرد. برای دریافت این حق لازم است که کارگر حداقل ۲ سال سابقه بیمه داشته باشد.

  • حق مأموریت

زمانیکه کارگر در مأموریت به سر می‌برد باید حداقل به ازای هر روز مأموریت معادل ۲ روز حقوق حق مأموریت دریافت کند.

  • بیمه سهم کارفرما

هر کارفرما باید برای هر کارگر به میزان ۲۳٪ از حقوق و مزایا را پس از کسر کسورات قانونی، همراه با ۷٪ بیمه کارگری در لیست بیمه به سازمان پرداخت کند.

  • بیمه سهم کارگر

هر کارگری باید به میزان ۷٪ از حقوق و مزایای خود را، پس از کسر کسورات قانونی، توسط کارفرما در پایان هر ماه، همراه با لیست بیمه به سازمان پرداخت کند.

  • مالیات

طبق حقوقی که هر سال توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود، بخشی از حقوق از مالیات معاف اعلام شده و برای مابقی آن طی جدولی، مالیات با درصدهای مختلف تعیین می‌شود که حسابدار حقوق و دستمزد ضمن محاسبه این مالیات، طی لیست مالیات حقوق، هر ماهه نسبت به ارسال آن اقدام می‌کند.

  • مساعده

مساعده دریافتی هر شخص هرماه به عنوان کسورات حقوق، از کارگر کسر می‌شود.

  • وام

وام دریافتی کارگر که هرماه یک قسط از حقوق او کسر می‌شود.

  • حقوق پرداختی

خالص حقوق و یا حقوق پرداختنی به کسر کسورات حقوق از جمع حقوق و مزایای کارگر گفته می‌شود.

۳. ثبت حسابداری پیمانکاری

وقتی شرکت‌های پیمانکاری برای کارفرمایان کار انجام می‌دهند، کارکردشان به صورت ماهیانه در قالب صورتحساب به کارفرما ارائه می‌شود و طی مراحلی که از طرف کارفرما تعیین می‌شود صورت وضعیت یا به عبارتی درآمد صادر می‌شود.

مراحل ثبت حسابداری شرکت‌های پیمانکاری به این صورت است:

– شرکت در مناقصه و خرید اسناد مناقصه

– قبولی در مناقصه

– دریافت وام از کارفرما

– انجام هزینه در پروژه

– دریافت وام

۴. ثبت حسابداری صنعتی

شرکت‌های تولید کننده کالا از حسابداری صنعتی استفاده می‌کنند . این نوع شرکت‌ها مواد اولیه را به کالا تبدیل می‌کنند.

در شرکت‌های تولیدی حساب‌های زیر استفاده می‌شود:

  • مواد اولیه
  • دستمزد تولید
  • سربار تولید
  • کالای در جریان ساخت
  • کالای ساخته شده

انواع ثبت‌های حسابداری صنعتی به ترتیب به این صورت هستند:

– ثبت خرید مواد اولیه

– ثبت تبدیل مواد به کالای در جریان

– ثبت حقوق و دستمزد تولید

– انتقال دستمزد به کالای ساخته شده

– انتقال کالای در جریان به کالای ساخته شده

– انتقال کالای ساخته شده به فروش کالا

نکته/ به یاد داشته باشید که حساب‌های موجودی کالا، دستمزد تولید، کالای در جریان ساخت و کالای ساخته شده از نوع حساب‌های دائم و با ماهیت بدهکار بوده و در دارائی‌های جاری قرار می‌گیرند ولی قیمت تمام شده کالای فروش رفته، جزو حساب‌های موقت و سود و زیان هستند.

  • ثبت حسابداری ارزش افزوده

وقتی ما کالایی را می‌خریم و از ما ارزش افزوده دریافت می‌شود بایستی از سایر حساب‌های دریافتنی یا به عبارتی از ارزش افزوده خرید استفاده کنیم، و زمانیکه کالا را به فروش می‌رسانیم و از مشتری ارزش افزوده دریافت می‌کنیم باید از سایر حسابهای پرداختنی یا ارزش افزوده فروش استفاده ‌کنیم. سپس با اتمام فصل و هنگام پرداخت ارزش افزوده، این دو حساب تمام شده و مابه التفاوت آن‌ها را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنیم.

ثبت آن نیز به صورت زیر است:

– سایر حسابهای پرداختنی (ارزش افزوده فروش)

– سایر حسابهای دریافتنی (ارزش افزوده خرید)

– بانک

  • ثبت حسابداری بازرگانی خارجی

حسابداری بازرگانی خارجی مربوط به شرکت‌هایی می‌شود که کالاهای خود را از خارج کشور وارد می‌کنند و بایستی طی مراحلی برای فروشنده خارجی پول ارسال کنند. در این نوع حسابداری مواردی که مربوط به حمل و گمرک می‌شود جزو قیمت کالای تمام شده محسوب خواهد شد. حسابی که در این نوع شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد در دسته اعتبارات اسنادی است که ماهیت آن بدهکار و جزو دارائی‌های جاری محسوب می‌شود. همچنین هزینه‌هایی که برای کالا، پرداخت شده است در معین حساب اعتبارات قرار گرفته و شامل پیش‌پرداخت، هزینه حمل، هزینه گمرکی و … می‌شود.

ثبت حسابداری بازرگانی خارجی شامل موارد زیر می‌شود:

– هنگام گشایش اعتبارات

– هنگام ارسال پول به شرکت فروشنده

– هنگام هزینه‌های حمل از کشور مبدأ

همه حساب‌های کل در این نوع از انواع ثبت‌های حسابداری، ثابت بوده و تنها زمانیکه کالا به انبار مقصد می‌رسد معین آن‌ها تغییر می‌کند.

همان طور که می دانید از گذشته تاکنون هر فردی برای کسب درآمد، تأمین معاش و البته وجه اجتماعی بهتر به دنبال شغل مناسب با موقعیت مالی خوب است. در نتیجه برای همه افراد جامعه شهری و روستایی، میزان حقوق دریافتی و مزایای آن از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود. امروزه یکی از مهمترین وظایف علم حسابداری در شرکت ها و مؤسسه های تجاری چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد توسط حسابداران یا کارفرمایان طبق قانون وزارت کار است.

مفهوم حقوق و دستمزد چیست؟

به بیان ساده حقوق و دستمزد یا Payroll میزان سهم نیروی کار در قبال فعالیت‌ها، خدمات رسانی، تولید کالا بوده که در ازای آن، مبلغی مشخص به فرد شاغل، پرداخت می شود. در واقع حقوق و دستمزد، هزینه متعلق به کار انجام گرفته توسط پرسنل در فرآیند تولید یا ارائه خدمات بر اساس مدت زمان تعیین شده است. به این نکته توجه کنید که دو عامل مهم کیفیت و کمیت کار در چگونگی حقوق و دستمزد پرداختی به نیروهای شاغل در محیط های کاری مختلف، نقش بسزایی دارد. هرگونه تغییر در عملکرد افراد بر میزان مبلغ دستمزد دریافتی و هزینه های تولید، تأثیر مستقیم خواهد داشت.

انواع حقوق و دستمزد

تعیین چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد در بخش حسابداری هر شرکت یا مؤسسه ای از اهمیت فراوانی برخوردار است. به طور کلی حقوق و دستمزد در نرم افزارهای حسابداری به دو نوع اسمی و واقعی تقسیم می شود.

  • دستمزد اسمی: همان میزان پول و دستمزدی است که در قبال ارائه خدمت به پرسنل پرداخت می‌شود.
  • دستمزد واقعی: یک معیار اقتصادی ایده‌آل در مقایسه با دستمزد اسمی است که جوابگوی قدرت خرید نیروی کار می باشد. به هنگام تصمیم گیری درباره چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد واقعی از شاخص های کالا و خدمات استفاده می کنند.

همه آنچه که باید درباره چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد بدانید

به کارگیری یک فرمول دقیق و کاربردی در چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد افراد نقش بسزایی دارد. کارشناسان حسابداری و مسئولین امور مالی باید با دقت کافی براساس دوره های آموزشی فرا گرفته شده، فرمولی استاندارد و دقیق را برای محاسبه حقوق و دستمزد در نظر بگیرند. بدین صورت که کارفرمایان و مدیران شرکت ها بایستی بسیار موشکافانه و قانونمند، طبق بازه زمانی تعیین شده و در پایان هر ماه، تمامی فعالیت ها و خدمات پرسنل خود را ثبت نمایند. سپس براساس فرمول محاسبه حقوق و دستمزد، همه عددها، رقم ها و آمارهای گوناگون را مشخص کنند. در نتیجه حقوق خالص هر کارگر یا کارمند برمبنای ساعات کاری و نوع فعالیت های او همراه با احقاق حق وی پرداخت گردد.

۷ عامل مؤثر در محاسبه حقوق و دستمزد

موارد مختلفی در میزان حقوق و دستمزد نیروهای کار مورد بررسی قرار می گیرند که در ادامه مطلب به آنها اشاره خواهیم کرد:

  • مزد مبنا

اولین مورد در محاسبه حقوق و دستمزد، تعیین مزد مبنا است. این حقوق با توجه به قانون کار و عقد قرارداد برای انجام ساعات کاری مشخص یا تولید یک محصول به صورت ماهانه، هفتگی، روزانه یا ساعتی پرداخت می شود. حقوق پایه، یک مبلغ توافقی یبن کارفرما و کارکنان است که نباید کمتر از میزان حقوق پایه سالانه تحت نظارت شورای عالی کار باشد.

  • سنوات

طبق قانون وزارت کار ماده ۲۴ کارفرمای هر شرکت یا موسسه وظیفه دارد که براساس قرارداد یکساله یا بیشتر از آن، معادل یک ماه حقوق دریافتی را به عنوان مزایای پایان کار برای کارگران در نظر بگیرد. در واقع سنوات جزء مزایای جانبی حقوق و دستمزد می باشد. این مبلغ می تواند به صورت یک ساله یا تقسیم بندی در نوبت های سه ماه یک بار به پرسنل پرداخت گردد. چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد سنوات با فرمول زیر تعیین می شود:

سنوات = حقوق مبنا  (تعداد روزهای کارکرد × ۳۶۵ روز)

  • ساعت های اضافه کاری

طبق قانون کار و عرف جامعه، مفهوم اضافه کاری یعنی واگذار کردن فعالیت های بیشتر از حد معمول روزانه به کارگر یا کارمند. براساس ماده ۵۱ قانون کار مدت زمانی که فرد شاغل، وقت خود را در اختیار کارفرما قرار می دهد جزء ساعت‌های کاری او به حساب می آید. در این شرایط، اضافه کاری مانند حقوق و دستمزد بایستی در پایان هر ماه، محاسبه و به پرسنل پرداخت گردد. ساعت کاری روزانه عادی ۸ ساعت است که در طول هفته نباید از مرز ۴۴ ساعت بیشتر شود. چنانچه این ساعات بیشتر از حد معمول برای پرسنل باشد حقوق و دستمزد براساس اضافه کاری افراد محاسبه می شود. میزان ساعات اضافه کاری با توجه به محدودیتهای تعیین شده طبق ماده ۵۹ قانون کار به دو شرط قابل اجراست.

  • ابراز تمایل شخصی کارمند یا کارگر به انجام کار بیشتر در ساعات اضافی مشخص شده
  • دریافت ۴۰ درصد مزد اضافه بر مبنای هر ساعت کار در شرایط عادی

فرمول محاسبه اضافه کاری طبق قانون کار عبارت است از:

اضافه کاری = ساعات اضافه کاری × ۱۴۰% × ۲۲۰ ساعت / حقوق پایه

  • تعطیلات

روزهای جمعه در هر سال کاری به عنوان تعطیلات هفتگی باید در محاسبه حقوق و دستمزد اعمال شود. چنانچه کارفرما در این زمان ها از کارگر یا کارمند خود درخواست کار نماید، علاوه بر مزد روز تعطیل، میزان ۴۰ درصد علاوه بر مزد اولیه را به او در پایان ماه پرداخت می نماید. فرمول محاسبه روز تعطیل به شرح ذیل می باشد:

حقوق پایه  ۲۲۰ ساعت × ۱.۴ × ساعت های تعطیل کاری

 

  • عیدی، پاداش و مزایا

در محاسبه حقوق و دستمزد مواردی همچون مزایا طبق تخصص، سوابق کاری و توافق بین کارفرما و کارگر یا کارمند در نظر گرفته می شود. بُن پوشاک و مواد غذایی، حق مسکن، حق فرزند، هزینه درمان، هزینه مأموریت، ایاب و ذهاب، مرخصی های باقیمانده در پایان هر سال، شرایط سختی کار، محل خدمت، کشیک و … در این زمره قرار می گیرند. این مزایا با توجه به نوع فعالیت و ارائه خدمات متغیر و غیر مستمر است. طبق عرف قانون کار، میزان مبلغ پرداختی به عنوان عیدی کارگران باید دو برابر حقوق دریافتی باشد. البته به شرط اینکه این مبلغ از سه برابر حداقل حقوق اعلام شده وزارت کار در همان سال بیشتر نباشد. دو فرمول برای محاسبه حقوق و دستمزد عیدی استفاده می شود که در ذیل به آن اشاره می کنیم.

  • حداقل پایه حقوق× ۳۶۵/ ۳× روزهای کارکرد = چنانچه مبلغ بیشتر بود.
  • دو برابر پایه حقوق = اگر مبلغ پرداختی بیشتر نباشد.

۵ مرحله عملیات پایان سال سپیدار همکاران سیستم

  • مالیات

سازمان های دریافت کننده مالیات هر ساله نرخ مشخصی را برای کارکنان و کارگران اعلام می کنند. این نرخ مالیات جزء کسورات حقوق و دستمزد پرسنل می باشد که با میزان دریافتی آن ها در ارتباط است.

  • بیمه

وزارت کار و تأمین اجتماعی، تمامی کارفرمایان شرکت ها و مؤسسات را ملزم به پرداخت حق بیمه نیروهای کاری خود در حین مدت فعالیت و ارائه خدمات کرده است. به طور کلی میزان ۳۰ درصد از مجموع حقوق و مزایای پرسنل به بیمه تعلق می گیرد که ۷ درصد آن توسط کارمند یا کارگر و ۲۳ درصد دیگر را کارفرما پرداخت می کند.

  • نوبت های کاری

شیفت بین صبح و عصر

حقوق پایه ۲۲۰ ساعت× ۱۱۰%× ساعت های نوبت کاری = حقوق

نوبت بین صبح، عصر و شب

حقوق پایه ۲۲۰ ساعت× ۱۱۵%× ساعت های نوبت کاری = حقوق

نوبت صبح و عصر یا عصر و شب

حقوق پایه  ۲۲۰ ساعت× ۱۲۲.۵%× ساعت های نوبت کاری = حقوق

هر شرکت یا مؤسسه تجاری برای ساماندهی و نظارت بر امور مالی خود باید آن ها را در دفاتر مخصوصی ثبت نماید. در واقع دفاتر قانونی یا دفاتر حسابداری از ملزومات اساسی در علم حسابداری به شمار می روند. در این مطلب از بلاگ راهکار تجارت بهراد، توضیحاتی درباره انواع دفاتر قانونی را با هم خواهیم دید.

وزارت عدلیه براساس نظام نامه قائم مقام دفاتر قانونی را در اختیار هر تاجر یا صاحب شرکت یا مؤسسه تجاری به غیر از کسبه جزء قرار می دهد. کلیه رویدادهای مالی از جمله دیون، مطالبات، تعهدات، پیشرفت یا عدم پیشرفت شرکت یا مؤسسه تجاری بعد از ثبت در اسناد حسابداری و تأیید مدیریت به صورت هدفمند و منظم در دفاتر قانونی ثبت می شوند. این دفاتر حسابداری یا دفاتر قانونی طبق دستورالعمل های قانون تجارت برای صاحبین شرکت ها یا مؤسسات تعیین و بعد از رویت اطلاعات ثبتی مورد تأیید سازمان مربوطه قرار می گیرد.

با انواع دفاتر قانونی آشنا شوید

اطلاعات ثبت شده در دفاتر قانونی باید بدون خطا و اشتباه بوده و رویدادهای مالی با دقت و صحت درج گردد. دفاتر قانونی به خاطر پلمب بودن آنها در اصطلاح دفاتر پلمب نیز خوانده می شوند. این دفاتر مشتمل بر ۴ نوع دفتر حسابداری هستند که در ادامه مطلب به شرح آنها می پردازیم:

  • دفتر روزنامه
  • دفتر کل
  • دفتر دارایی
  • دفتر کپیه

دفتر روزنامه

یکی از ابزارهای مهم و ضروری حسابداری، دفتر روزنامه است که با نام های دفتر روزنامه عمومی و اختصاصی نیز شناخته می شوند. در دفتر روزنامه، تمامی رویدادهای مالی و محاسباتی، معامله های تجاری، اسناد تجاری براساس اصول و ضابطه های مرتبط با قانون تجارت و تنظیم دفاتر قانونی همراه با استانداردهای حسابداری ثبت و درج می گردند.

شخص حسابدار هر گونه معامله های تجاری، رویدادهای مالی مثل پرداخت نقدی، خرید، فروش، ظهرنویسی و … را با توجه به تاریخ وقوع آن در دفتر روزنامه به ثبت می رساند. دفتر روزنامه در دو دسته عمومی و اختصاصی قرار می گیرد.

الف- دفتر روزنامه عمومی

مشتمل بر دو ستون بدهکار و بستانکار است. تجارت خانه، شرکت یا مؤسسه های تجاری کوچک برای ثبت معاملات و رویدادهای مالی خود بیشتر از این نوع از دفاتر قانونی استفاده می کنند.

ب- دفتر روزنامه اختصاصی

برای شرکت ها و مؤسسه های تجاری بزرگ کاربرد دارد. در این دفاتر قانونی تعداد بیشماری از معاملات تجاری تکراری ثبت می شوند. بیشتر فعالیت های مالی این شرکت ها در دفتر روزنامه اختصاصی به چهار گروه تقسیم شده و اطلاعات مرتبط با آن ها به صورت جداگانه درج می گردند.

دفتر روزنامه خرید، پرداخت های نقدی، فروش و دریافت های نقدی از این قبیل هستند که شامل اطلاعات مالی براساس تاریخ داد و ستد (ستون های ماه و روز) و شرح آن به صورت جداگانه می باشد. حسابداران به این نکته توجه داشته باشند که باید تمامی اطلاعات مرتبط با داد و ستدهای تجاری را به صورت یکجا در دفتر روزنامه مشخص کنند. بدین شکل که ابتدا فعالیت های مالی، بدهکاران و بستانکاران هر حساب تعیین و سپس در این نوع از دفاتر قانونی ثبت گردد.

دلیل اصلی استفاده از دفتر روزنامه جلوگیری از هرگونه خطا و اشتباه در ثبت رویدادهای مالی است. چنانچه این اطلاعات توسط حسابدار قبل از ثبت در دفتر روزنامه، به طور مستقیم در دفتر کل ثبت شوند. امکان تصحیح خطاهای نوشتاری مانند ثبت مکرر، قلم افتادگی و … وجود ندارد.

دفتر کل

دومین مورد از دفاتر قانونی در حوزه حسابداری، دفتر کل است که برای آماده سازی صورت های مالی و ترازنامه استفاده می شود. اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی با فاصله زمانی بیشتری نسبت به فاصله ثبت در دفتر روزنامه درج می گردند. یکی از نقاط ضعف دفتر روزنامه این است که نمی توان مانده هر حساب را در هر تاریخی از دوره مالی مشخص کرد. از طرفی امکان تهیه صورت های مالی، گزارش های سازمانی و مدیریتی وجود ندارد.

تنظیم دفاتر قانونی با سپیدار

رویدادهای مالی چگونه در دفتر کل ثبت می شوند؟

  • حسابداران برای ساماندهی بهتر اطلاعات مالی شرکت یا مؤسسه تجاری، برای هر حساب یک صفحه یا بیشتر را در نظر می گیرند.
  • ترتیب حساب ها در دفتر کل با دقت و درستی رعایت می شود.
  • موجودی کالا، موجودی نقدی، ساختمان، زمین، حساب های پرداختی و تمامی رویدادها را در صفحات مجزا ثبت می کنند.
  • همه موارد مربوط به بدهکار و بستانکار از دفتر روزنامه به قسمت های مشخص شده در دفتر کل منتقل می شود.
  • حساب های مالی هر شرکت یا مؤسسه تجاری به صورت جداگانه در دفتر کل درج می گردد.
  • کارشناس حسابداری یا تاجر بهتر است هفته ای یک بار اطلاعات مالی را پس از جداسازی انواع مختلف آن از دفتر روزنامه خارج کرده و در دفتر کل ثبت کند.
  • دفتر کل شامل ستون هایی از قبیل تاریخ (روز و ماه)، شماره سند، شرح، عطف، مبلغ بدهکار، بستانکار، تشخیص، مانده حساب و … بوده که تا حد امکان باید به طور کامل تکمیل گردد. برای مثال در قسمت شماره سند حسابداری و تاریخ باید همان شماره و تاریخ ثبت شده در این قسمت وارد شود. در ستون عطف نیز شماره صفحه دفتر روزنامه در دفتر کل نوشته شده و متقابلاً شماره صفحه دفتر کل را در دفتر روزنامه درج می کنند. در ناحیه مربوط مانده حساب باقیمانده بدهکاری یا بستانکاری مربوط به هر حساب وارد می شود.

دفتر دارایی

در سومین نوع از انواع دفاتر قانونی یعنی دفتر دارایی، کلیه دارائی های شرکت، مؤسسه تجاری یا تاجر به شکل منقول، غیر منقول، دیون، وجه نقد و مطالبات قید می گردد. در واقع اطلاعات ثبت شده در دفتر دارایی از دفتر کل استخراج می شود. مهلت تنظیم دفتر دارایی و ارسال گزارش های مربوط به رویدادهای مالی براساس قانون تجارت تا ۱۵ فروردین هر سال است. وجه تمایز دفتر دارایی از دفاتر قانونی به خاطر امضاء تاجر یا مدیریت شرکت یا مؤسسه تجاری جهت تأیید و صحت اطلاعات آن می باشد.

دفتر کپیه

تمامی دفاتر قانونی از جمله دفتر روزنامه، دارایی و کل قبل از تحریر، نیاز به امضای نماینده اداره ثبت دارد. دفتر کپیه از این قاعده مستثنی بوده و سایر شرایط قانون تجارت برای آن رعایت می شود. صورت حساب های مالی، مراسلات و … را به ترتیب تاریخ ثبت در دفتر کپیه لحاظ می‌کنند.

صاحبین کسب و کار زمانی که مبلغ مالیات جایگزین آن ها بیشتر از حد انتظار یا توان پرداختی باشد اقدام به دادرسی مالیاتی می‌کنند. با ما همراه باشید تا به طور کامل توضیح دهیم که دادرسی مالیاتی چیست . در واقع دادرسی مالیاتی سعی در رفع اختلافات بین مؤدیان مالیاتی و اداره مالیات دارد. امروزه طبق قانون اداره مالیات تمامی افراد حقیقی و اشخاص حقوقی با شرایط ذیل مشمول پرداخت مالیات و تکمیل اظهارنامه الکترونیکی می شوند:

  • اشخاص حقیقی شاغل در داخل کشور ایران
  • شخصیت های حقوقی مشغول به کار و فعالیت در ایران
  • اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور مشغول به کار هستند.
  • شخصیت های حقیقی و حقوقی که از داخل کشور کسب درآمد دارند اما در خارج از کشور ساکن بوده و مقیم آن جا می باشند.
  • تمام اتباع ایرانی که در داخل کشور ایران درآمد کسب می کنند.

درباره اظهارنامه مالیاتی و سامانه الکترونیکی آن

اظهارنامه مالیاتی به نوعی ریز عملکرد مالی اشخاص حقوقی یا حقیقی موظف به پرداخت مالیات است که رویدادهای مالی را براساس وقوع، مستند بر اسناد و ادله قانونی تعیین می کند. سازمان امور مالیاتی در سامانه اینترنتی خود به آدرس www.tax.gov.ir اظهارنامه مالیاتی غیرچاپی را در دسترس متقاضیان قرار داده است. پس از پیش ثبت نام الکترونیکی در این سایت، صحت و اعتبار اطلاعات وارده، امکان ثبت اظهارنامه برای شخصیت های حقیقی و حقوقی وجود دارد. بعد از انجام این مرحله از ثبت نام در سامانه اداره مالیات، می توان نرم افزار فوق را دانلود کرده و اقدام به ارسال نمایید. مؤدی با وارد نمودن نام کاربری، رمز عبور و کد رهگیری سامانه ثبت نام قادر به بارگزاری اطلاعات هویتی خود در اظهارنامه می باشد.

پیگیری و تکمیل مراحل

اظهارنامه الکترونیکی با توجه به نوع عملکرد مالی و فعالیت درخواست کنندگان مانند ارث، انحلال و عملکرد، ارزش افزوده و … با یکدیگر متفاوت است. امکان دسترسی به هر کدام از فرمهای مربوطه در سایت اداره مالیات وجود دارد. به این نکته توجه داشته باشید که اطلاعات وارد شده در این سامانه، پس از تایید نهایی غیرقابل ویرایش هستند. بنابراین مؤدیان باید از قبل نسبت به تکمیل اطلاعات، رفع ایرادات احتمالی اقدام نمایند. در صورت بروز مشکل و بروزرسانی اطلاعات در سامانه اظهارنامه مالیاتی می توان از گزینه دریافت اطلاعات هویتی استفاده کنید.

پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و کارنامه مالی، مؤدی باید مالیات تعیین شده را پرداخت نماید. پس از تسویه برگه مفاصا حساب به وی تحویل می شود. این برگه به منزله تسویه قطعی اداره مالیات نبوده و فقط برای ارائه به سازمان های دولتی یا خصوصی معتبر است. چنانچه شرکت، موسسه یا دفتر کاری در طول یک سال مالی، هیچ گونه رویداد ثبتی در دفاتر، تراکنش بانکی یا مالی نداشته باشد مؤدی باید نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام نماید. بهترین زمان تسلیم این اظهارنامه به همراه ترازنامه، حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیاتی برای اشخاص حقیقی ۳ ماه و اشخاص حقوقی ۴ ماه پس از پایان سال مالی است.

دادرسی مالیاتی چگونه و طی چه مراحلی انجام می شود؟

همان طور که گفتیم پرداخت مالیات و تسلیم اظهارنامه الکترونیکی برای صاحبین مشاغل ضروری است. چنانچه پرداخت مالیات تعیین شده توسط سازمان مربوطه به تعویق بیفتند جریمه های سنگینی را به دنبال خواهد داشت.

موضوع دادرسی مالیاتی (Tax Trail ) پس از ارائه اظهارنامه با اطلاعات خوداظهاری توسط صاحبان فعالیت های کاری طبق محاسبات خودشان مطرح می شود. در برخی مواقع، پس از ورود اطلاعات مورد نیاز در سامانه اداره مالیات، مبلغ مالیات مشخص شده توسط مؤدیان، مورد تأیید کارشناسان امور مالیاتی نبوده و نسبت به مبالغ جایگزین اقدام می کنند. حال ممکن است پرداخت این هزینه برای اشخاص حقیقی یا حقوقی هنگفت بوده و توان تسویه آن را نداشته باشند. صاحبان مشاغل می توانند نسبت به اظهارنامه مالیاتی که تسلیم نموده‌اند از کسب و کار خود دفاع کرده تا مبالغ کمتری را پرداخت نمایند. اقدام به این امر، پس از دریافت برگه تشخیص مالیات با عنوان دادرسی یا اعتراض مالیاتی توسط شاکیان مشاغل نسبت به مبلغ تعیین شده صورت می گیرد.

مرحله دادرسی مالیاتی

دادرسی مالیاتی فقط منوط به اعتراض درباره مبلغ پرداختی نیست. حتی نحوه پرداخت مالیات هم باعث اختلاف بین مؤدی با سازمان امور مالیاتی می شود. حال مراحل دادرسی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی صاحب کسب و کار یا مشاورین مالیاتی انجام می شود که به شرح مفصل آن می پردازیم.

  • تنظیم شکایت و ارائه به رئیس امور مالیاتی

مؤدی پس از تکمیل اعتراض نامه مالیاتی آن را به ممیز کل تسلیم می‌کند. مسئول مالیاتی مربوطه به بررسی برگ تشخیص صادر شده مالیات می پردازد. سپس نظر خود را در پشت برگه فوق مکتوب نموده و درنهایت اقدامات لازم برای صدور قطعی برگ انجام می شود. صاحبان حرف و مشاغل از زمان صدور حکم مالیات به مدت ۳۰ روز فرصت دارند تا شکایت خود را به مرجع مالیاتی ارائه دهند. البته این مهلت مشمول سازمان اداره مالیات نیز می شود که به بررسی شکایت‌های فوق بپردازند. بیشتر اعتراضات مالی مربوط به موسسات یا شرکت های کوچک در مرحله اول به زودی حل اختلاف شده و به مرحله های بعدی دادرسی مالیاتی نمی رسند.

  • انتقال دادرسی به هیأت حل اختلاف مالیاتی

چنانچه مؤدی و نهاد مالیاتی مربوطه در مرحله نخست به توافق نرسند. دادرسی مالیاتی و شکایت صاحبین مشاغل به هیئت اختلاف مالیاتی منتقل می شود. افراد حاضر در جلسه حل اختلاف شامل نماینده سازمان امور مالیاتی، قاضی و نماینده شخصیت حقیقی یا حقوقی می باشد. پس از اعلام رأی نهایی در صورت رضایت طرفین، پروسه دادرسی مالیاتی به اتمام خواهد رسید.

  • ارجاع به شورای عالی مالیاتی

در مرحله قبل در صورتی که هر یک از طرفین نسبت به رأی ناراضی باشند پرونده دادرسی مالیاتی به شورای عالی مربوطه مرجوع می شود. چنانچه رأی صادره با قوانین مالیاتی تناقض داشت حکم فوق تأیید نمی گردد. در این مرحله از شکایت پرونده جهت بررسی مجدد به سازمان امور مالیاتی بر می‌گردد.

  • هیئت وزارت اقتصاد و دارایی

پرونده‌های مربوط به اعتراض مالیاتی از سازمان اداره مالیاتی به هیأت وزارت اقتصاد منتقل می‌شود تا اطلاعات آن در جای دیگری فاش نگردد. کارشناسان در این هیئت پس از بررسی اختلاف، نظر خود را مطرح می کنند.

  • تأیید دیوان عدالت اداری

اگر در مرحله چهارم در صورت عدم رضایت مؤدی با فرصت سه ماهه از زمان صدور حکم هیئت وزارت اقتصاد جهت بررسی به دیوان عدالت اداری ارجاع می شود.

اگر در هرکدام از این مراحل، نیاز به مشاوره و راهنمایی داشتید، یا برای ثبت این موارد در نرم افزار سپیدار به مشکلی برخوردید، می‌توانید با همکاران ما در راهکار تجارت بهراد تماس بگیرید.